Czym jest zasiedzenie według polskiego prawa?

Zasiedzenie jest trudnym, lecz ważnym tematem w dziedzinie prawa nabycia własności. Zasiedzenie to jako proces nabycia prawa własności nieruchomości lub rzeczy ruchomych przez osobę, która samoistnie posiadała tę nieruchomość lub rzecz przez określony czas.

Zasiedzenie wywołuje skutek z mocy prawa przy spełnieniu dwóch głównych przesłanek:

 

1. Posiadania samoistnego

Osoba ubiegająca się o zasiedzenie musi być samoistnym posiadaczem nieruchomości, co oznacza, że musi nią władać jako właściciel. W tym kontekście, dzierżawcy, najemcy, użytkownicy zastawnicy lub inni posiadacze zależni nie kwalifikują się jako samoistni posiadacze. Istotne jest, aby wola posiadacza była jawnie wyrażona na zewnątrz, tzn. by inni ludzie – sąsiedzi, rodzina – traktowali posiadacza samoistnego jak właściciela.

2. Upływu czasu

Określony czas musi upłynąć, aby o zasiedzeniu mogła być w ogóle mowa.  W przypadku posiadania w dobrej wierze, co jest przypadkiem dość rzadkim, osoba nabywa własność nieruchomości po upływie 20 lat. W przypadku złej wiary, ten okres wynosi 30 lat. Dobra wiara oznacza, że posiadacz jest błędnie, ale usprawiedliwiony w przekonaniu, że ma prawo do własności. Zła wiara występuje, gdy posiadacz wie, że nie przysługuje mu prawo lub gdy dowiedział się o tym zaniedbując należytą staranność.

 

 

Cel zasiedzenia

Głównym celem zasiedzenia jest uregulowanie stanu prawnego nieruchomości lub rzeczy ruchomych. Dotyczy to najczęściej  nieruchomości, które były przekazywane z pokolenia na pokolenie lub zostały nabyte w nieformalny sposób, na przykład w sposób ustny.

Warto zaznaczyć, że samoistny posiadacz rzeczy w złej wierze, który w trakcie procesu zasiedzenia składa ofertę nabycia własności tej rzeczy poprzez umowę z właścicielem lub osobą, którą uważa za właściciela, nie traci swojego statusu samoistnego posiadacza, chyba że inaczej wynika to z okoliczności. Dotyczy to sytuacji, w których osoba ta rezygnuje z niezależnego i samodzielnego władania rzeczą z własnej woli.

Przeniesienie posiadania

Jeśli podczas trwania zasiedzenia następuje przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do swojego czasu posiadania czas posiadania poprzednika. Jednak w przypadku, gdy poprzedni posiadacz zdobył posiadanie nieruchomości w złej wierze, jego czas posiadania może zostać doliczony tylko wtedy, gdy razem z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi co najmniej 30 lat. Ta zasada ma odpowiednie zastosowanie, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza

Sprawy sądowe dot. zasiedzenia

Sprawy dotyczące zasiedzenia są rozpatrywane przez sąd rejonowy, w którego jurysdykcji znajduje się nieruchomość. W postępowaniu o zasiedzenie uczestniczą nie tylko dotychczasowi właściciele nieruchomości lub ich spadkobiercy, ale również samoistni posiadacze, którzy nie są wnioskodawcami, a także właściciele lub posiadacze sąsiednich gruntów oraz osoby posiadające ograniczone prawa rzeczowe na nieruchomości. 

Wysokość opłaty sądowej od wniosku o zasiedzenie wynosi 2000 złotych.